Jo Abelshausen stapte als rvc-lid en financier in 2002 in Fortuna Sittard. De zeventiger wilde dat hij het nooit had gedaan. Hij heeft miljoenen in de club zien verdwijnen en in veertien jaar louter ellende in de Eerste Divisie meegemaakt. ‘Ik ben veel te ver gegaan.’
Het Begin
‘Aan de hand van mijn opa ging ik vroeger bij Sittardia in stadion De Baandert kijken. Het gevoel dat ik kreeg, is nooit meer weggegaan. Ik denk dat ze dat clubliefde noemen. Toen directeur Theo Mommers me in 2002 vroeg in de rvc van Fortuna Sittard te gaan zitten, had ik tijd, zag ik een mooie uitdaging en kwam ik bij mijn jeugdliefde terecht. We zijn nu bijna vijftien jaar verder. Achteraf gezien had ik het niet moeten doen. Nooit. Het heeft me veel tijd en heel veel geld gekost en het heeft me eigenlijk niets dan ellende gebracht. Wat ik vooral zo erg vind, is dat ik door Fortuna minder tijd met mijn vrouw heb doorgebracht. Bep is bijna twee jaar geleden overleden. Als we op vakantie in Cannes waren, zei ze: “Kom Jo, we gaan naar huis, je zit de hele dag met die telefoon aan je oor”. Het ging altijd over Fortuna. Daar voel ik me schuldig over.Ik heb met mijn vrouw ook wel stevige ge-sprekken gevoerd over het geld. Zij deed in onze zaak (ICT-bedrijf) maar ook thuis de financiële administratie. Emmo Meijer, Jos Nuijen en Sjra Philippen zaten al in de rvc en die hadden financieel allemaal al iets voor Fortuna gedaan. Wat doe je dan? Tja, dan trek je ook de portemonnee. Misschien was het wel een vorm van sociale druk. Ik wilde niet het gevoel hebben dat anderen meer recht van spreken hadden.Of ik het eerste bedrag nog weet? 250 duizend euro. Dat werd een aardig onderonsje met mijn vrouw. Maar we kwamen er altijd wel uit. In het begin snapte ze het ook wel, later, toen het richting de miljoenen ging, niet meer zo goed... Het is niet zo dat ik morgen weer moet beginnen met werken. Maar ben ik te ver gegaan? Ja natuurlijk, veel te ver. Het gaat om miljoenen. Het zou mooi zijn als er morgen iemand kwam en zei: “Kunnen we even met u afrekenen?” Maar die komt niet, dat geld ben ik in principe gewoon kwijt.Achteraf, als je nadenkt over al die directeuren en besturen in al die jaren, hebben Sjra en ik het ook niet goed gedaan. Als de club keer op keer in de financiële problemen komt, we alleen maar onder aan de Eerste Divisie bungelen, dan zitten er door de gehele club kennelijk niet de juiste mensen. En hebben Sjra en ik te makkelijk vertrouwd op derden en te snel geld geïnvesteerd. Ik weet het, dat klinkt hard, maar zo eerlijk moet ik zijn. In plaats van een lust is Fortuna Sittard een enorme last geworden.’
24 miljoen euro schuld
‘Het nieuwe stadion, in combinatie met de degradatie in 2002 en de veel te dure spelersgroep, hebben voor heel grote problemen gezorgd. Terwijl de gemeente op de plek van De Baandert kon verdienen aan woningbouw, mocht het gebied rondom het nieuwe stadion heel lang niet worden afgebouwd. Daar was wel op ingezet. Mede daarom hadden mensen er ook veel geld in gestoken. Eind 2004 was het bedrag dat credi-teuren nog tegoed hadden van Fortuna, opgelopentot 24 miljoen euro.
De gemeente Sittard-Geleen heeft nooit echt meegewerkt en dan zeggen we het heel netjes. Natuurlijk ben ik boos. Het afgeven van de vergunningen voor de afbouw van het stadion en de Sportzone heeft veel te lang geduurd. Hadden wij maar zo’n gemeentebestuur als in Kerkrade gehad. Daar heeft R*da JC echt geluk mee gehad. Terwijl iedereen over Fortuna begint als je in Nederland Sittard noemt. De voormalige rvc heeft in al die jaren nogal wat geld afgeschreven. Jos Nuijen alleen al elf miljoen euro, Emmo een paar ton en Sjra en ik samen zeker zes miljoen. Het is de bedoeling dat die oude rvc en de stichting Nao Veure die ook geld heeft betaald, nu ook wat aandelen krijgen. Dat is om het verleden af te dekken. Daarmee krijgen we ons geld niet terug, het is meer een soort geste. Met name voor Jos. Die elf miljoen euro is hij kwijt en door privéproblemen zit hij nu al jaren in Oekraïne. Maar wie kent Jos Nuijen nu nog? Niemand. Hij zit volledig aan de grond. Ja, hij was te overmoedig, maar hij was in 2005 wel dé redder van Fortuna Sittard. Dat mag nooit worden vergeten. Het is zo verdrietig en alleen daarom al wil ik hem helpen.’
Sporting Limburg
‘Het lukte om die 24 miljoen te saneren. Een aantal partijen moest genoegen nemen met 25 procent van hun vordering en een aantal grote investeerders, waaronder de rvc, moest alles in één keer afschrijven en zou vijftig procent krijgen als er winst werd gemaakt na de afbouw. Maar er is en wordt nooit één enkele euro winst gemaakt. Hans Erkens kreeg als gedelegeerd bestuurder vanaf 2006 de taak om Fortuna Sittard weer vlot te trekken. Maar het lukte hem ook niet de inkomsten te vergroten. De KNVB dreigde in 2008 de licentie af te pakken en een fusie met R*da JC leek de enige manier om een faillissement te voorkomen.Hans kreeg daar de schuld van, maar die fusie was een bedenksel van Henk Kesler, de directeur van de KNVB, en Léon Frissen, de gouverneur van Limburg. Zij waren de grote gangmakers. Een aantal kopstukken als Peter Vogelzang, Frank van den Wall Bake en Sef Vergoossen kwam bij die gesprekken. Er werd lustig op los gedeclareerd. Ik denk dat het de provincie al met al 750 duizend euro heeft gekost.
Ik zat in Cannes en werd gebeld door de secretaresse van Frissen. We werden uitgenodigd voor een gesprek met Olaf van Eijndhoven, de voorzittervan de rvc van Roda JC, op het provinciehuis. Of ik even over wilde vliegen. Dat heb ik nog gedaan ook. Frissen zei: “Nu vaart maken, we gaan er-tegenaan en doorpakken”. Ik had mijn twijfels of alles rond was. Maar hij zei: “Het is slechts een hamerstuk”. Begin april 2009 was die inmiddels heel beroemde persconferentie. Tot in de puntjes voorbereid. Sporting Limburg was een feit. Een paar dagen later kwam het besluit van Gedeputeerde Staten. De provincie trok alle financiële steun in. Wij kregen een fax om vijf uur en om zes uur werd de pers ingelicht. Boem, alles van de baan.Frissen heeft duidelijk voor de fanfare uitgelopen.Hij had zijn zaakjes niet voor elkaar en is teruggefloten. Léon ken ik al veertig jaar. Nadat alles was afgeketst, heb ik nog contact met hem gezocht, maar dat is nooit gelukt.
Ik ben drie keer betrokken geweest bij een fusie tussen Limburgse clubs en drie keer is het mislukt. Toch was een fusie gezien de financiële situatie van zowel Roda als Fortuna echt het meest logische. Maar de fans van beide clubs waren laaiend. Die woede ging heel ver. Van heel zware bedreigingen tot politiebegeleiding voor Hans Erkens aan toe. Ik heb daar weinig last van gehad, maar Hans werd gezien als de zondebok. Bij hem werden de ramen ingegooid. Sjra, Hans en ik waren regelrechte verraders in de ogen van de fans. Maar we hebben altijd in het belang van Fortuna gehandeld. Ik dacht echt dat we failliet zouden gaan en alleen als Fortuna doorgaan zag ik niet zitten. Er is namelijk nooit enige verdiencapaciteit geweest. Toen er op internet berichten verschenen dat er 2.500 euro ingezameld moest worden om een Joegoslaaf in te huren die wel even met het probleem Hans Erkens zou afrekenen, was de maat voor mij vol. Toen heb ik een aantal van die oproerkraaiers uitgenodigd. In plat Sitterds heb ik even verteld hoe ik over hen dacht. Ik zei: Het gaat niet om Hans, dit was het beste voor Fortuna. Er is er hier maar één de baas en dat ben ik. Wie het er niet mee eens is, daar is het gat van de deur. Wegwezen en snel, anders help ik een beetje. Toen zei een van hen: “Maar u heeft nooit iets met ons gecommuniceerd”. Daar moest ik hem gelijk in geven. Ik gaf die fout openlijk toe, bood mijn excuus aan en de angel was eruit. Maar je ziet hoe moeilijk de Limburgse clubs het nog altijd hebben. Ik zal een aantal mensen tegen de schenen schoppen, maar nog steeds denk ik dat een fusie uiteindelijk het beste was geweest en misschien nog wel is.’
De KNVB
‘Toen Sporting Limburg uiteenspatte, zei Henk Kesler doodleuk: “Er komt geen fusie? Dat hoeft ookniet, Fortuna gaat toch wel failliet. Jullie hebben nog een tekort van een miljoen euro. Alles wat goed is, kan naar R*da JC en voor zaken als het personeel hebben we in Zeist nog wel potjes”. Dat nooit, dacht ik. Het supporterscollectief Trots op Fortuna had al fantastisch werk gedaan en uiteindelijk hebben we dat miljoen toch nog opgehaald. De KNVB pakte alsnog onze licentie af, omdat het plan van aanpak voor het seizoen erop niet voldoende was. Maar wij waren met die fusie bezig geweest... Volgens iedereen bij Fortuna was dit daarom pure rancune van Kesler. Hij zei: “Je gaat maar in hoger beroep, wij winnen die zaak toch”. Maar we kregen hulp van jurist Paul Rousseau en uiteindelijk versloegen we de KNVB, omdat zij een vormfout had gemaakt. Dat was opnieuw een glorieuze nederlaag voor de voetbalbond en dat doet nu nog pijn in Zeist. Toen we de beroepszaak wonnen, ben ik in mijn eentje naar Zeist gereden. Ik wilde het gezicht van Kesler weleens zien. Het had geen zin om een hoop tamtam te maken, maar dit moment wilde ik ook niet zomaar voorbij laten gaan. Ik wilde hem zeggen dat dit niet nodig was geweest. Hij was behoorlijk zuur die dag, kan ik je zeggen.
Twee jaar geleden ben ik met Martin Masset weer bij de KNVB geweest. Ons plan van aanpak moest worden goedgekeurd, omdat we in categorie 1 zaten. Maar omdat we het stadion zouden verkopen en liefst dertien miljoen euro aan oude schulden nu echt definitief uit de boeken hadden weten te krijgen, moest dat een formaliteit zijn. Dat werd het niet. Ze eisten keiharde garanties voor enkele onzekerheden die met de stadiondeal te maken hadden en een goedgekeurde accountantsverklaring bij alle plannen. Aan de manier waarop we toen zijn behandeld door Mark Boetekees, hou ik voor altijd een nare smaak over. Ik heb het al eerder gezegd: bewijzenkan ik het niet, maar door alles wat er in het verleden is gebeurd, ben ik ervan overtuigd dat de KNVB heeft geprobeerd Fortuna Sittard te liquideren. Maar tegen mensen die zeggen dat we alles aan onszelf hebben te danken, kan ik ook niet heel veel inbrengen. Want zo goed hebben we het ook niet gedaan...’
Trots op Fortuna
‘Wil Meijers en Wil Helwig begonnen heel goed met Trots op Fortuna. Onder hen kwamen we zelfs weer in Categorie 2. Maar de rode draad door dit verhaal is dat geen enkel bestuur erin is geslaagd de inkomsten structureel te vergroten. Daar liepen zij ook tegenaan.Met Nacer Abdellah als investeerder dachten Wil en Wil overal van af te zijn. Deze man zei een Braziliaanse Holding met partners in Qatar te vertegenwoordigen. Hij wilde Fortuna over-nemen. Om zijn miljoenen binnen te halen, hoefdeik alleen nog maar te tekenen. Maar ik tekende niets zonder dat ik wist of het crimineel geld was. Een van hen zei tegen me: “Jo, ik heb zelf de bankafschriften gezien”. Zo ongelooflijk naïef. Aan het personeel werd bekendgemaakt dat de club was gered. Dat kwam in de media, terwijl er nog helemaal geen deal was. Er was ook helemaal geen geld, het hele verhaal bleek een broodje aap. Weer kwamen we negatief in het nieuws en waren het lachertje in voetballand.
Dat Wil en Wil later voor meetmomenten van de KNVB een aantal keer een paar ton neerzetten en het er weer afhaalden als de licentiecommissie was geweest, heeft ze geen goed gedaan. Ik moet zeggen dat ik ervan wist, maar ik keurde het niet goed. Altijd als ik geld stortte, liet ik het staan en was ik het kwijt. Wil Meijers gaf aan dat mensenbinnen de KNVB deze manier zelf aan hen hadden aangereikt en dat veel meer clubs het zo deden. Nu kan dat niet meer.Ze hebben ook goede dingen gedaan hoor, maar wat ik Wil en Wil ernstig kwalijk heb genomen, is dat ze zomaar zijn vertrokken. Zonder iets te melden, was Fortuna Sittard in één klap stuurloos. Zij sprongen van een zinkend schip en ik heb het in de krant moeten lezen. Dat was een dolk in mijn rug, ik voelde me enorm bedrogen. Het gehele TOF-gebeuren is ook behoorlijk gehypet. Sociaal-maatschappelijk was het prima, maar het is naar de verkeerde kant doorgeslagen. Een club als Fortuna Sittard doe je er niet zomaar even bij.Dat bleek toen Roland Duchâtelet, een steenrijke Belgische ondernemer en de eigenaar van Standard Luik, ons stadion wilde overnemen. Wil Meijers heeft op zijn manier de situatie van Fortuna uitgelegd. Dat deed hij absoluut niet goed. We kregen drie dagen later bericht dat de deal over was.We kregen het voor elkaar dat ik toch nog bij Duchâtelet aan tafel kwam. Na mijn verhaal ging hij overstag. De stukken lagen al bij de notaris, het ging om een bedrag van tweeënhalf miljoeneuro voor de overname van het stadion. Duchâtelet wilde per se niet in de pers, zijn naam mocht niet worden verbonden aan de deal. Maar ineens verschenen alle ins en outs toch in De Limburger. Het was gelekt en de deal was pats boem over. Een heel klein groepje wist hier maar van. Daarom was ik zo ongelooflijk kwaad dat dit naar buiten kwam. Dit was namelijk dé redding van Fortuna. Ik ben met de destijds nieuwe directeur Martin Masset nog twee keer bij hem geweest. Maar Duchâtelet wilde niet meer.’
Beslaglegging
‘Martin heeft de laatste jaren keihard gewerkt. Hij heeft ook veel goede dingen gedaan, maar hij moest continu vechten tegen de KNVB. Plannen van aanpak moesten goed zijn, deadlines moestenworden gehaald, er was steeds die dreiging van Categorie 1. Martin is een goede marketing-jongen, maar daar kwam hij helemaal niet aan toe. Hij zit nu met een burn-out thuis.René ter Borgh kwam als investeerder mee met Peter van Vossen en zijn compagnon Jeffrey Kooistra. Zijn zoon ging bij ons voetballen. Eerlijk is eerlijk, het begin was goed. René was de eerste die iets voor de club wilde doen, die ook financieel meedeed. Voor Sjra en mij was dat iets onwezenlijks.
Het vorige seizoen sloten we met een verlies van 645 duizend euro af, daar moest een garantstelling voor komen. Eis van de KNVB. Die hebben René, Sjra en ik betaald. Maar in de prognose voor dit seizoen zat een tekort van 400 duizend euro. Ook daar moesten we voor garant staan. Uiteindelijk blijkt het gat ruim één miljoen euro te zijn. Deze week moeten we negen ton aan de KNVB laten zien. Ter Borgh zegt nu dat Masset de verkeerde cijfers heeft afgegeven. Maar dat is niet zo. Ik vind ook niet dat hij voor dit seizoen veel te positief heeft begroot. Het totale debacle met Peter van Vossen is zo onwaarschijnlijk slecht geweest voor Fortuna. Onder hem verloren we vorig seizoen 23 keer. Mede daardoor bleven de inkomsten ver achter bij de prognoses.
Achter het doel zit altijd de fanatieke aanhang, maar die tribune zit nog maar voor eenderde vol. De mensen applaudisseren niet meer. Laat ze maar een keer wat kritisch roepen, dat is beter dan dat ze slapen. Er is geen beleving meer en dat is de doodsteek voor Fortuna Sittard.Die vier ton garantstelling voor dit seizoen zou al betaald zijn als Ter Borgh er geen beslag op had gelegd. Dat hij beslag heeft gelegd op mijn appartementje in Breda ter waarde van 200 duizendeuro vind ik niet zo erg. Maar 330 duizend euro van Sjra en mij staat klaar voor Fortuna. Ter Borgh wil dat geld hebben omdat hij zegt dat hij bepaalde zaken heeft voorgeschoten. Hij vindt dat wij voor die dingen ook voor eenderde garant moeten staan. Ik vind van niet. En als hij al zaken heeft betaald, wil ik dat eerst graag zien, dan kunnen we erover praten. Maar in plaats van een gesprek heeft hij nu beslaggelegd. Dat zijn wildwesttaferelen, het heeft totaal geen niveau. Dat beslag moet eraf en wel heel snel.
In voetbaltermen is René ter Borgh gewoon een matennaaier. Wil hij zo nog even snel zo veel mogelijk geld terugkrijgen? En waarom moet dat allemaal in de media? Mijn familie belde me kwaad op: “Ben je nou helemaal besodemieterd, gaat dit ook nog gebeuren?” Vaak genoeg hebben de kinderen gevraagd of ik soms een gaatje in mijn hoofd heb. En nu lezen ze de berichten natuurlijk ook. Ik heb een kleinzoon van negentien jaar, met hem kook ik altijd, maar nu vraagt hij: “Opa hoe kan dit nu, heb je iets slechts gedaan? Je staat in de krant”. Dat doet pijn hoor.’
Het einde
‘Eigenlijk heb ik geen hoogtepunten gekend bij Fortuna Sittard. Het was altijd ellende en Eerste Divisie. Het is een krankzinnige tijd geweest. Als je alles op een rijtje zet, is het niet te geloven. Maar het is realiteit en aan struisvogelpolitiek heeft niemand iets. Maar het is mooi geweest. Het is genoeg. Op 30 juni is het klaar voor mij. Geen functie meer, geen toezichthoudende rol en er gaat ook geen euro meer naar Fortuna Sittard. Je gelooft het niet? Nou, het is toch zo. Het doet me pijn als mensen nu zeggen dat ik het zinkende schip verlaat. Want ik heb het al veel eerder aangekondigd en dan had ik ook niet opnieuw voor zoveel geld garant hoeven te staan. Dat er mensen zijn die beweren dat Sjra en Jo zowel een zegen als een vloek zijn geweest voor Fortuna, daar snap ik werkelijk niets van. Want zonder Philippen en Abelshausen was er al heel lang geleden geen betaald voetbal in Sittard meer geweest. Er zijn zo ongelooflijk veel directeuren en bestuurders bij Fortuna Sittard geweest en de enige twee die overeind zijn blijven staan en steeds de portemonnee hebben getrokken, zijn Sjra en ik.
Martin Masset heeft me weleens vergeleken met een bokser die nooit opgeeft. En het is waar, ik sta altijd weer op. Maar achteraf had ik misschien beter kunnen blijven liggen. Ik ben veel te ver te gaan, zo eerlijk moet ik naar mezelf zijn. Net als bij Sjra hebben de tranen me vaak genoeg in de ogen gestaan. Het idee dat Fortuna er niet meer is, dat alles voor niets is geweest… Poeh… Daar lig ik ’s nachts wakker van. En Sjra ook. Het zou de zwaarste nederlaag in mijn leven zijn. Ongeveer acht jaar geleden zei een zeer vermogende Limburger tegen mij: “Jo, stop er toch mee, je trekt aan een dood paard”. Ik wilde bewijzen dat dit niet zo was. Maar hij heeft gelijk gekregen. De kans dat Fortuna Sittard het niet redt, is heel reëel. Dan is het één grote nederlaag geworden…
Favorieten/bladwijzers