Tomas Kalas is bij Vitesse gelukkiger dan bij Chelsea
'Voor het eerst voel ik me een echte prof'
Vitesse kende dit seizoen zeperds tegen Ajax (4-1 nederlaag), AZ (4-0) en Feyenoord (0-4), maar in de overige tien duels kregen de Arnhemmers slechts vier tegengoals. De defensie oogt in ieder geval veel sterker dan afgelopen seizoen. Stille kracht daarachter is Tomas Kalas (18). Huurling van Chelsea, Tsjechisch jeugdinternational én idool van het Gelderse publiek. Een zelfportret.
De genieter
'Drie maanden woon en voetbal ik in Nederland, en ik kijk mijn ogen uit. Voor het eerst in mijn leven speel ik in een hoogste competitie. Het is een wereld van verschil met het voetbal in Tsjechië. Qua niveau, qua aandacht en dus ook qua druk. Bij Chelsea heb ik alleen voor de reserves gespeeld. Nu word ik herkend in de stad, ik leef toe naar de zaterdag of zondag, en bekijk de stand telkens aandachtig. Voor het eerst voel ik me een echte prof, en wordt er ook op die manier met me omgesprongen. De stap naar Vitesse is een hele goede geweest.'
'Ook Arnhem bevalt prima. Het is een beetje zoals de stad waar ik geboren ben. Olomouc in Tsjechië, met ruim honderdduizend inwoners. Ik moet weten waar het centrum, de winkels, mijn huis, het stadion en het trainingscomplex zijn, en dat weet ik inmiddels. Voldoende lijkt me. Momenteel woon ik dicht bij het stadion, maar over een paar weken gaan mijn vriendin en ik verhuizen. Richting de dierentuin, in de buurt van het park. Vooral voor mijn vriendin leuk. Kan ze met de hond wandelen en spelen. Alhoewel, een hond... persoonlijk vind ik het meer een insect: een chihuahua. Haar keuze, uiteraard. Mijn keuze zou zijn geweest om helemaal geen huisdier te nemen. Maar ik snap haar wel. Ik heb de trainingen, wedstrijden, mensen op de club, en zij? Ze kan een beetje tv kijken, muziek luisteren, en dat was het dan wel. Door dat beestje zal ze zich hier vast een stuk beter thuis gaan voelen.'
De huurling
'Wat ik allemaal al van Vitesse wist? Weinig, ben ik eerlijk in. Vroeger gokte ik nog weleens op wedstrijden. De Eredivisie was dan een van mijn favorieten, want daarin kwamen regelmatig verrassingen voor. En ik speelde het liefst op de hoge quoteringen. Ik wist dus van het bestaan van Vitesse, heb er vast ooit weleens op ingezet, maar niets over het niveau. Dat veranderde afgelopen zomer toen ik er met Slobodan Rajkovic over sprak. Hij vertrok bij Vitesse, ging via Chelsea naar Hamburger SV, en ik was de voornaamste kandidaat om hem in Arnhem op te volgen. "Een leuke club met een prachtig stadion", zei hij, "maar het mooiste is dat de Eredivisie een competitie is waar je als centrale verdediger veel leert." In Nederland is aanvallend voetbal het hoogste doel, en daar heb ik heel veel aan. In Tsjechië heb ik nog nooit gezien dat een wedstrijd in 4-4 eindigt, terwijl het hier zelden 0-0 wordt. Natuurlijk is het lastig af te gaan op de ervaringen van één speler, maar Rajkovic had dus wel gelijk.'
'Het was afgelopen zomer toen André Villas-Boas naar me toe kwam. Met spelers als David Luiz, John Terry en Branislav Ivanovic voor me in de hiërarchie was er nu eenmaal weinig ruimte voor mij bij Chelsea. Dat zag ik zelf ook wel in. Heel simpel, het was onmogelijk voldoende aan spelen toe te komen. André vroeg me of ik wilde vertrekken, om ergens anders ervaring op te doen. En toen kwam al snel Vitesse in beeld. Nadat ik er erven met mijn zaakwaarnemer en familie over had gepraat, was ik akkoord. Op 22 augustus kwam ik over, Vitesse had een geweldige start achter de rug. En toen kwamen de wedstrijden tegen Ajax en AZ (respectievelijk 4-1 en 4-0 nederlaag, red.). Ik speelde weliswaar nog niet mee, maar mijn invloed was al zichtbaar, haha. Met mijn echte debuut, die 5-0 thuis tegen Roda JC, heb ik dat wel rechtgezet. Een beter begin had ik me niet kunnen wensen. Met Chelsea heb ik ooit vriendschappelijk bij Portsmouth gespeeld, voor twintigduizend mensen, maar mijn de buut hier was de eerste keer écht voor een vol stadion. Met druk van de supporters, media en coach. Sindsdien hadden we tot de wedstrijd tegen Feyenoord van afgelopen zondag alleen van NAC Breda verloren.'
De verdediger
'Zo'n fanatieke aanhang heb ik nog nooit meegemaakt. Beter dan hoe de Vitesse-fans ons steunen kan ik me niet voorstellen. Neem alleen al de Derby, in Nijmegen tegen NEC. Het was ongelooflijk, twee uur na afloop zaten we nog opgesloten in het stadion, omdat de fans van NEC ons wilden vermoorden. Vond ik fantastisch, uiteraard omdat ik ook wel wist dat het niet zou gebeuren... Dat fanatisme, die rivaliteit, dat maakt voetbal zo mooi. Die avond gingen we met de bus naar de Korenmarkt, waar we met de supporters feest hebben gevierd. Alsof we al kampioen waren geworden. En net op het moment dat ik onderweg naar huis was, werd ik gebeld. Merab Jordania was in het café aangekomen, en wilde het met ons vieren. Geeft aan hoe hij is. Roman Abramovich zat bij Chelsea wat op de tribune, klapte in zijn handen, maar liet zich nooit zien bij het team. Zegt toch genoeg dat ik hem nooit heb ontmoet? Jordania geeft om de club en om de spelers. Zijn betrokkenheid bij de ploeg zegt veel over zijn ambities.'
'Het doet me goed dat ik inmiddels populair ben bij de supporters. Dat is sneller gegaan dan ik had verwacht. Natuurlijk is het aan anderen te oordelen over mijn spel, maar ik kan niet ontevreden zijn. Mijn doel is Vitesse aan de hand te nemen en naar de bovenste plaatsen op de ranglijst te leiden. De eerste vier, vijf is gewoon realistisch. Het halen van de play-offs is de ondergrens, alles daarboven een mooi doel. Liever haal ik rechtstreeks Europees voetbal. Zou mijn vriendin, gezien de langere vakantie, ook niet erg vinden.'
'We hebben een vrij complete selectie. Natuurlijk gaat de aandacht vooral uit naar Wilfried Bony en
Gio Chanturia, logisch, zij vermaken het publiek. Maar achterin staat het normaal gesproken als een huis. Ik heb inmiddels tien wedstrijden meegespeeld, en daarin hebben we maar acht tegendoelpunten gekregen, en daar zitten dan ook nog die vier tegen Feyenoord bij (Kalas viel zelf vlak voor rust licht geblesseerd uit bij een 0-3 stand in het voordeel van de Rotterdammers, red.). Dat is toch een goed gemiddelde? Natuurlijk draag ik er aan bij, maar de credits moeten ook naar Guram Kashia. Echt een rots in de branding. Een geboren leider en niet voor niets aanvoerder. Hij heeft mij in drie maanden tijd al zoveel beter gemaakt. We vullen elkaar aan en zijn eigenlijk een ideaal koppel.'
De atleet
'Mijn hele leven heeft in het teken gestaan van prof worden. Ik ben ooit begonnen door mijn vader, die voetbal- en atletiektrainer was. Hij heeft ook gevoetbald, al was het niet op zo'n hoog niveau. Alles draaide bij ons thuis om sport. En omdat we niet genoeg geld hadden om twee tv's te kopen, werd er democratisch besloten dat mijn moeder ook voetbal moest kijken. Zelf is ze operazangeres, maar voordat ze begon met studeren was ze een begenadigd atlete. Uiteindelijk heeft die combinatie van sporten ertoe geleid dat ik ben waar ik nu ben. Veel mensen hadden kritiek omdat atletiek me blessures zou opleveren, maar ik weet zeker dat het me alleen maar sterker heeft gemaakt. Hoewel er nooit twijfel was over welke sport mijn voorkeur had, stond ik twee keer per week op de atletiekbaan. Daardoor ben ik nu ook zo snel en wendbaar. Elke dag sportte ik, en dat was maar goed ook want als kind was ik hyperactief. Een vreemde snuiter. Rennen, tegen de muur springen en op de grond vallen. Niemand wist wat me mankeerde. Inmiddels is het minder, putten de trainingen me meer uit. Maar ik heb nog regelmatig momenten dat ik me verveel.'
'Toen ik tien was, gingen mijn ouders uit elkaar. Sindsdien woonde ik bij mijn moeder. Het was saai. Omdat ik alleen maar vrienden van voetbal had, en geen van hen bij ons in het dorp woonde, kon ik thuis alleen maar studeren. Terwijl dat eigenlijk niet nodig was, omdat ik én redelijk kon leren én mijn vader leraar op onze school was. Voor mij was dat een makkelijke situatie. Toch bracht het ook druk met zich mee. Zowel qua gedrag als qua prestaties moest ik me voorbeeldig gedragen. Anders had hij een probleem. Dat lukte. Ik haalde alleen maar enen en tweeën, in Tsjechië het hoogste wat er is. Natuurlijk ging het me om voetbal, maar als je goed kunt leren is dat nooit weg. Op dit moment rond ik via internet het laatste jaar van mijn gymnasiumopleiding af, en als ik straks echt weet waar ik langere tijd ga spelen, wil ik wel iets aan de universiteit gaan doen. Sportmanagement ofzo. Voetbalmanager, scout, dat lijkt me wel iets. Lekker voor je werk langs alle stadions ter wereld reizen. Dat ik na mijn carriere in het voetbal actief blijf, is wel iets dat zeker is.'
Het toptalent
'Op mijn vijftiende kwam de eerste aanbieding van Chelsea. Natuurlijk streelde dat me, maar ik heb er geen moment serieus over nagedacht. Vijftien! Ik was nog kind. Zo jong al in m'n eentje in Londen, dat leek me helemaal niets. Bovendien speelde ik bij Sigma Olomouc in een goed team, waarmee we in onze leeftijdsklasse kampioen van Tsjechië werden. Vlak na de kampioenswedstrijd, die we met 2-0 van Sparta Praag wonnen, raakte ik geblesseerd. Aan een spier tussen mijn hamstring en mijn bil. Waarschijnlijk het gevolg van het feit dat ik midden in een groeiproces zat. Het leek niet ernstig, totdat de dokter na de check een brief schreef. Ik zou volgens hem nooit meer op het hoogste niveau kunnen spelen. Mijn hele droom viel in duigen. Toen mijn vader het hoorde, dook hij meteen de kroeg in om het verdriet weg te drinken, en zelf moest ik bijna halen, raakte ik in een depressieve bui. Nadat ik vervolgens mijn heil had gezocht bij een andere arts, ging het steeds beter. En ongeveer een halfjaar na het slechte nieuws kreeg ik weer een brief uit Londen, met het contract. Daarmee ben ik toen wel even naar het ziekenhuis gegaan, waarna die arts met open mond stond te stamelen. De medische keuring was geen probleem, op mijn zeventiende was ik opeens speler van Chelsea.'
'Uit het niets was ik 5,2 miljoen pond waard. Zelden betaalden clubs zo'n bedrag voor een Tsjechische speler, laat staan voor iemand van mijn leeftijd. De deal kende alleen maar winnaars, omdat ik meteen nog een seizoen aan Sigma Olomouc werd uitgeleend. Voor de trainers daar was het heel bijzonder dat ik deze stap, naar de absolute Europese top, wist te maken. Ik kwam terecht in een fantastisch gastgezin, waar de derde verdieping van een groot huis helemaal voor mij alleen was. Toen ik voor het eerst op het trainingsveld in Londen aankwam, zag ik de meeste spelers wel een beetje kijken.
Wie is dat nou, was de algemene gedachte. Carlo Ancelotti, toen nog manager van Chelsea, legde het uit, en met hulp van onder anderen Petr Cech was ik na ruim een week wel aardig ingeburgerd. Naarmate de tijd vorderde, werd ik een van hen, ook al zat ik in kleedkamer twee. Maar als ik me in het gesprek mengde, of als ik grappen maakte, ik werd altijd voor vol aangezien. Daaraan zie je in mijn ogen het verschil tussen het hoge en lagere niveau. In Tsjechië klitten de oudere en jongere spelers in groepjes samen, bij Chelsea was dat niet het geval. Je merkt dat ze met z'n allen het hoogste doel nastreven, en daar hoort iedereen bij.'
De realist
'En zo waande ik me opeens in mijn eigen FIFA-spel. Thuis, achter de computer, creëerde ik altijd een eigen fictieve speler met mijn naam, die ik naast John Terry in het elftal van Chelsea zette. Terry, mijn absolute held en voorbeeld. Anderhalf jaar later was het opeens realiteit. Dat pakken ze me in elk geval nooit meer af. De minuten die ik in dat prachtige blauwe shirt heb mogen spelen, weliswaar bij de beloften, waren fantastisch. En toch zie ik het nu niet als mijn grote wens om ooit nog in het eerste van Chelsea te spelen. Misschien wel omdat ik realistischer ben dan de dromers. Chelsea 1, dat gaat 'm niet worden. Al is het maar omdat Terry heeft aangegeven dat hij tot zijn dood wil blijven voetballen. Gelijk heeft hij. Het probleem is dat op het niveau van Chelsea jongen talenten de kans niet kunnen krijgen. Ook niet in wedstrijden tegen, bijvoorbeeld, Fulham. Elk punt kan het verschil maken tussen wel of geen titel, en dus hangen van elke wedstrijd miljoenen af. Bovendien, als je een talent voor de leeuwen gooit en het gaat mis, weet je zeker dat het met hem gedaan is. Pas als ze het gevoel hebben dat je het net zo goed zult doen als Terry, heb je een kans. En ik ben heel eerlijk, een Terry zal ik niet snel zijn.'
'Hoe graag ik het ook zou willen, een beetje hetzelfde geldt voor de nationale ploeg van Tsjechië. Ik ben dolblij dat ze zich hebben gekwalificeerd voor het EK. Na een paar magere jaren hadden we dit echt nodig, maar de kans op speelminuten in Polen en Oekraïne lijkt me nihil. Ik ben achttien, dat is geen leeftijd waarop ze je even uit gaan testen tijdens een eindtoernooi. Natuurlijk ben ik ambitieus, maar ik leef liever bij de dag. Het EK met Jong Tsjechië, over twee jaar, dat is realistisch. En ik richt me op Vitesse. Dat Chelsea me ooit heeft gehaald, is goed voor mijn naam, maar vanaf nu moet ik het zelf doen. Als ik met deze club Europees voetbal kan halen, ben ik helemaal tevreden. Eindelijk speel ik in een grote competitie, voor een vol stadion, dus momenteel voel ik me zelfs gelukkiger dan rond mijn overgang naar Chelsea. En als we dit seizoen Europees voetbal halen, wil ik hier zeker nog een seizoen blijven.
Favorieten/bladwijzers